در بخش مالی و حسابداری هلدینگ پرآو بحث مالیات و چگونگی دریافت آن و همچنین انواع مالیات، از جمله اساسیترین و مهمترین مسائل و سؤالهایی است که بیشتر مردم در مورد آن دارند. از زمانهای گذشته، دولتها و حکومتها برای تأمین هزینههای مدیریت کشور، از مردم مالیات دریافت کردهاند و این دریافت مالیات، امروزه نیز با طرق مختلف صورت میپذیرد. یکی از مهمترین موضوعات در قضیه مالیات، ارزش افزوده است.
نظام مهندسی و همچنین سازمانهای مرتبط و متصل به نظام مهندسی، همانند سایر ارگانها و شرکتها و افراد دیگر، موظف به پرداخت مالیات هستند. اما شرایط پرداخت مالیات برای هر صنف یا شخصی با افراد یا ارگان دیگر متفاوت است. در همین جهت، ما در این مطلب قصد داریم در رابطه با ارزش افزوده مالیات نظام مهندسی صحبت کرده و تمام جوانب ریز و درشت آن را مورد ارزیابی قرار دهیم. همانطور که میدانید، عدم تعیین تکلیف وضعیت مالیاتی، مشکلات زیادی را در آینده برای شخص در پی خواهد داشت. بنابراین بهتر است افراد نسبت به تعیین وضعیت مالیاتی خود اقدام کنند.
مالیات ارزش افزوده، نوعی از سبکها و روش های پرداخت مالیات است که در این روش، هزینه مالیات از تولیدکنندهها دریافت نمی شود بلکه مالیات بر روی زنجیره های تولید، پخش و توزیع و همچنین مصرف تقسیم میگردد. این روش از دریافت مالیات، امروزه در بیشتر کشورها، تقریباً نزدیک ۱۶۰ کشور جهان، در حال اجرا شدن است. در واقع این نوع مالیات، نوعی مالیات غیر مستقیم و همچنین چند مرحلهای است که در هر مرحله به صورت جداگانه، که از زنجیره تولید، توزیع و مصرف تشکیل شده است، بر اساس ارزش مبادله کالا، مالیات اخذ میشود.
این نوع از مالیات، در هر بخش از این زنجیرهای که اشاره شد، توسط خریدار، به بهای کالا یا خدمات افزوده شده، پرداخت میگردد و همچنین فروشنده، به دریافت کننده هزینه، مکلف است آن مقدار را به اداره امور مالیاتی یا همان دولت مشغول به کار در کشور پرداخت کند.
مهندسانی که به عنوان اشخاص حقیقی در نظر گرفته میشوند، در رابطه با وظایف و تکالیف مرتبط با سازمان نظام مهندسی، تا الان، از طرف اداره امور مالیاتی کشور، برای ثبت نام در جهت نظام مالیاتی ارزش افزوده، فراخوان نشدهاند. بنابراین هیچ گونه تکلیفی برای ثبت نام و همچنین اجرای مقررات ارزش افزوده برعهده ندارند.
در مورد عرضه جنس و کالا (تاریخی که صورت حساب انجام شده، تاریخ تحقیق معامله جنس و کالا یا تاریخ تحویل کالا هر کدام که در اولویت باشد)
در مورد تعویض کالا (تاریخ معاوضه جنس)
در مورد ارائه خدمات (تاریخ ارائه خدمت رسانی یا تاریخ صورتحساب هر کدام که در اولویت اول باشد)
مودیانی که با توجه به ضوابط مشخص شده از اداره امور مالیاتی، طبق ماده بیست قانون، موظف به ثبت نام و اجرای قانون شدهاند، ضمن اینکه در زمان عرضه جنس و کالا یا ارائه خدمت، باید به صدور صورتحساب مورد تأیید اقدام نمایند، بایستی از طرف دیگر معامله خود، به نیابت از سازمان، مالیات بر ارزش افزوده را وصول و تا اتمام دوره مالیاتی و لحظة تسلیم اظهار نامه، در پیش خود امانت نگه دارند.
رئیس محترم وقت سازمان نظام مهندسی ساختمان استان تهران جناب آقای دکتر غفرانی به موجب نامه شماره 18603/91/110 در تاریخ 1391/07/03 اعلام و مشخص نموده است که با دقت به قانون مالیات ارزش افزوده، شرکتها بر طبق دریافت مالیات و عوارض ارزش افزوده از مالکها، اقدام و صورتحسابهای مربوطه را به مالک تحویل دهند.
در ضمن مبالغ بالا را در تمامی حسابهای شرکت ثبت کنند و در تاریخ و مهلت اعلام شده نسبت به پرداخت آن به سازمان امور مالیاتی ذیربط اقدام کنند.
مودیان مالیاتی که مشمول قانون ارزش افزوده در نظام مهندسی هستند، برای نگهداری و ثبت مدارک و اسناد مالیات و عوارض، موضوع قانون باید بر اساس ماده بیست و چهار، از صورتحسابها و دفترها و دیگر فرمهای مربوطه و غیره استفاده کنند. همچنین اسناد مورد نیاز را برای حدود ده سال بعد از سال مالی مربوطه حفظ و نگهداری کنند و در زمان مراجعه کردن مأموران مالیاتی مدارک را به آنها ارائه دهند.
مودیان مشمول میبایستی طبق ماده بیست و یک قانون ارزش افزوده، بدهی یا طلب مالیاتی خود را از راه ارائه اظهار نامه فصولی تسویه کنند. این مودیان حتماً باید ظرف حداکثر پانزده روز بعد از تاریخ پایان هر دوره مالیاتی، اظهارنامه ای با ترتیب مقرر، بر اساس نمونه و دستورالعملی که از طرف سازمان امور مالیاتی مشخص شده است، تکمیل و سپس تسلیم نمایند. در نهایت مالیات و عوارض تعلق گرفته را محاسبه کنند و در مهلت مشخص شده به شماره حسابی که از طرف اداره امور مالیاتی کشور تعیین شده، واریز نمایند.
بعد از تشکیل پرونده مالیاتی در سایت، مهندسان عزیز تا اتمام وقت تعیین شده فرصت خواهند داشت تا اظهارنامه مالیاتی سالیانه خود را به صورت الکترونیکی از طریق سایت www.tax.gov.ir ارسال نمایند.
اظهارنامه در حقیقت فرمی است که مطابق مقررات، از سمت سازمان امور مالیاتی کشور تهیه شده و در دسترس مودیان مالیاتی قرار میگیرد. اظهارنامه مالیاتی شامل اطلاعات مهم شخصی، هویتی و نیز اطلاعاتی درباره درآمد، دارائیها و کسب درآمد اشخاص است.
از جمله افرادی که مشمول ارزش افزوده نظام مهندسی نیستند، مهندس مشاوران هستند. به این صورت که به استناد قانون مالیات بر ارزش افزوده، عرضه کالاها و ارائه خدمات در کشور ایران و همچنین واردات آنها صرف نظر از خصوصی یا دولتی تلقی شدن اشخاص، با رعایت تمام ترتیبات از قبل پیشبینی شده موجود در قانون، مشمول واریز مالیات و همچنین عوارض یادشده هستند.
در چارچوب ذکر شده، فعالیتهای مهندسین مشاور، از جمله ارائه خدمات غیر معاف موضوع این قانون محسوب شده و مشمول مالیات و عوارض خواهد بود. با توجه به این موضوع، مودیان مشمول مرحله اول که به ارائه خدمات ذکر شده مشغول هستند، مکلف به صدور صورتحساب مطابق دستورالعمل تعیین شده سازمان امور مالیاتی خواهند بود.
همانطور که ذکر شد، محاسبه و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، به حالت دورههای سه ماهه یا فصولی انجام میشود. به عنوان مثال یک فروشنده مالیات بر ارزش افزودهای که از خریداران خود گرفته است را باید هر سه ماه یک بار با سازمان امور مالیاتی تسویه کند.
تا پانزده روز پس از دوره، برای تسویه حساب مالیات بر ارزش افزوده مهلت و زمان وجود دارد. یعنی اینکه به عنوان مثال تا پانزدهم تیرماه باید مالیات فصل بهار همان سال تسویه شود. چنین گفته میشود که در حالت عدم تسویه حساب تا زمان مقرر و اعلام شده، مطابق قانون جرایم سختی برای افراد خاطی در نظر گرفته میشود.
کسانی که مشمول گرفتن مالیات بر ارزش افزوده از ارباب رجوع و مشتریان خود هستند، حتماً باید ضمن گرفتن برگه گواهی ثبت نام مالیات بر ارزش افزوده، در زمان اعلام شده و از طریق وارد شدن به سامانه مالیات بر ارزش افزوده به آدرس الکترونیکی evat.ir، بعد از تکمیل کردن اظهار نامه مالیاتی مالیات بر ارزش افزوده نظام مهندسی آن را به سازمان امور مالیاتی کشور ارسال نمایند.
بدهی مالیاتی برای اشخاص حقیقی به این صورت تعریف می شود. عدم پرداخت مالیات مخصوصا در زمان تعیین شده و مقرر از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی، بدهی مالیاتی نامیده میگردد. به احتمال بسیار زیاد، از مهمترین مسائلی که منجر به دغدغه جدی و نگرانکننده برای خیلی از صاحبان شرکتها و کسبوکارها میشود، موضوع بدهی مالیاتی است. ذکر این نکته ضروری است که ممکن است بر اثر بدهی مالیاتی، حتی یک شخص، ممنوع الخروج از کشور نیز شود و بعد از آن نتواند به آسانی از کشور خارج شود.
ما در مطلب ارزش افزوده در نظام مهندسی سعی نمودیم توضیحات و اطلاعاتی مفید ولی مختصر در رابطه با ارزش افزوده در نظام مهندسی ارائه دهیم. ابتدا مالیات ارزش افزوده را توضیح داده و گفتیم که نوعی از روش پرداخت است که طی این روش، هزینه مالیات از دوش تولید کنندهها برداشته میشود. در عوض میزان مالیات بر زنجیره تولید به مصرف تقسیم میشود. مهندسان غیر حقوقی در رابطه با تکالیف مرتبط با سازمان نظام مهندسی، تا الان از سمت اداره امور مالیاتی کشور موظف به چیزی نشده اند.
اما شرکتهای مهندسی موظف به ثبتنام و انجام دادن تکالیف مربوط به مالیات ارزش افزوده نظام مهندسی هستند. اشاره کردیم که مودیان مشمول، باید بدهی یا طلب مالیاتی خود را از طریق ارائه اظهارنامه فصلی تسلیم کنند. به این صورت که حتماً باید ظرف حداکثر ۱۵ روز بعد از پایان هر دوره مالیاتی اظهارنامه را ارسال کنند.
محاسبه و پرداخت مالیات بر ارزش افزوده، به صورت دورههای سه ماهه و همچنین فصلی انجام میشود. کسانی که مشمول گرفتن مالیات بر ارزش افزوده از ارباب رجوع خود هستند، حتماً باید نسبت به ثبت اطلاعات در سایت evat.ir اقدام نمایند. در نهایت امیدواریم که توانسته باشیم به بسیاری از اطلاعات شما در رابطه با ارزش افزوده در نظام مهندسی پاسخ داده باشیم.