یکی از مهم ترین مشکلاتی که بیشتر مالکان درگیر آن هستند، نداشتن تعریف درستی از مهندس ناظر میباشد. حتی افرادی که در این زمینه در حال فعالیت هستند با معنای اصلی مهندس ناظر آشنایی درستی ندارند و با دید بسیار سطحی وظیفه مهندس ناظر را تنها تطبیق نقشه با چگونگی انجام طرح و اجرای بنا می دانند.
وظیقه مهندس ناظر چیزهای فراتر از نظارت بر نحوه اجرای درست عملیات بنا می باشد. مهندس ناظر علاوه برنظارت بر اجرای درست بنا، بیشتر از هرکسی مسئولیت به مقصد رسیدن پروژه و بهره وری بیشتر از روند پرژه می باشد. مهندسین ناظر در واقع بخش اصلی صنعت عمرانی کشور محسوب می گردد و توسعه و پیشرفت کشور نقش بسزایی را ایفا می کند. حال باید ببینیم که در واقع مهندس ناظر به معنای واقعی کلمه به چه مفهومی اطلاق می گردد.
مهندس ناظر در واقع به کسی گقته می شود که سرپرستی اصلی ساخت و ساز و مهندسی مقیم کارگاه را برعهده می گیرد تا به وسیله او اطمینان کافری ایجاد شود که کار به صورت کامل انجام می گیرد و روند پروژه ها رو به پیشرفت می باشد. مهندس ناظر کسی است است که مسئولیت نظارت بر پروژه های ساختمانی و عمرانی را برعهده دارد. او براساس تعهداتی که از سمت کارفرما برای او تعریف شده است، موظف پایان رساندن پروژه ساختمانی می باشد.
حداقل مدرک برای یک مهندس ناظر، مدرک لیسانس عمران می باشد که برای کار مرتبط الزامی است. همچنین برای اینکه به مهندس ناظر مجربی تبدیل شود نیاز دارد که حتما در پروژه های گوناگون فعالیت نماید تا تجربه کافی در زمینه فعالیت های نظارتی و عمرانی داشته باشد.
ناظرین عمرانی وظیفه دارند که در موراد زیر مسئدولیت های اجرایی خود را به ثمر برسانند:
مهندس ناظر باید حتما با جزییات ساخت و ساز و متریال های مورد استفاده در ساختمان سازی آشنایی کامل را داشته باشد. به این دلیل که اگر مهندس ناظر آۀشنایی کافی را با این موارد نداشته باشد ممکن است برای محیط زیست و عموم مردم خطراتی را بیافریند و نظارت صحیح و اصولی سبب می شود پروژه عمرانی با کمترین خطر و ریسک ممکن روند خود را ادامه دهد.
مهندس مقیم کارگاه باید این توانایی را داشته باشد که پروژه مورد نظر را به طور کامل بررسی و تجزیه و تحلیل نماید و برنامه ریزی و استراتژی ساختمان را به گونه ای طراحی نماید که امنیت کارگران و ساکنین ساختمان تا چندین دهه تضمین گردد.
از آن جا که پروژه عمرانی باید حتما در براساس زمان بندی دقیق انجام گردد، ناظر ساختمان باید برنامه شغلی دقیقی را تدوین نماید که اهداف و زمان اتمام کار برای تمامی کارکنان در پروژه درنظر گرفته شود.
مهندسان و ناظران ساختمان قراردادهای لازم را نیز تدوین می کنند تا در صورت امکان برای قراردادهای مذاکره انجام گیرد و یا در صورت لزونم بر روی قراردادهای تجدید نظر انجام بگیرد. از دیگر فعالیت هایی که باید در این زمینه مورد انجام گیرد تفسیر اسناد و گزارشهای مرحله به مرحله از ساخت و ارائه آن به کارفرمایان پروژه، مهندسان سازه و نیروهای اجرایی می باشد.
مهندس ناظر ملزم است که هر روز به روند ساختمان سازی مراجعه نماید و از درست انجام شدن فرآیندهای ساختمان سازی آگاه گردد تا در صورتی که مشکلی در ساخت وجود داشته باشد آن را به کارفرما گوشزد نماید. این کار به هر دو طرف یاری می رساند که پیشرفت پروژه با سرعت تمام انجام بگیرد.
نظارت روزانه به مهندس ناظر کمک می کند که در صورت بروز هر مشکلی در روند ساختمان سازی، مشکل مورد نظر در کمک ترین زمان ممکن برطرف شود. همچنینی در اسرع زمان با پیمانکار تماس گرفته شود و مشکل با او در میان گذاشته شود. با این حال مهندس ناظر دارای تعهداتی می باشد که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره خواهیم کرد:
پروژه های عمرانی نسبت یه دیگر مشاغل مورد بررسی بیشتری قرار می گیرند و دلیل آن هم این است که بودجه بیشتری صرف امور عمرانی می گردد به همین خاطر نیاز به مهندس ناظر در این حوزه برای نظارت بر نحوه ساخت الزام برنگیز می شود.
مهندس ناظر جایگاهی حیاتی در پروژه های ساختمانی ایفا می کند و از سوی دیگر به عنوان فردی که امنیت مردم را در زمینه ساخت و ساز تامین می کند، مورد بررسی قرار می گیرد. همچنین باید گفت که ناظربن بر شیوه ساخت و ساز مهره اصلی توسعه پایدار در کشور هستند.
این جایگاه در حوزه معماری و عمران ضروریت زیادی دارد که بر روی درست اجرا شدن عملیات ساختمان سازی، براساس قوانین و دستگاه های زیر مجموعه نظارت کافی را دارند. بیمار بودن بدنه عمرانی کشور سبب می شود که جان و مال مردم در خطرات بسیار زیادی قرار بگیرد.